ΥΠΑΤΙΑ

Είναι παράδοξο πόσο λίγα ακούγονται για μία τόσο σπουδαία προσωπικότητα!
Μία γυναίκα διαφορετική από όλες τις άλλες του καιρού της. Μία γυναίκα - σύμβολο.
Μία γυναίκα με φιλοσοφικό στοχασμό, αγάπη στα μαθηματικά και την επιστήμη και με ... πυγμή!
Η Υπατία...

370 μ.Χ. Σε μία εποχή μισαλλοδοξίας και φανατισμού γεννιέται ένα σπάνιο, σπινθηροβόλο πνεύμα, που έρχεται να ταράξει τα νερά της ανδροκρατούμενης (όπως όλες οι πόλεις άλλωστε) Αλεξάνδρειας.

Ο πατέρας της, ο Θέων, ήταν μαθηματικός και αστρονόμος και δεν ήθελε να αναθρέψει την κόρη του με τις συνηθισμένες μεθόδους της γενιάς του. Αντίθετα, ήθελε να τη μορφώσει, να της δείξει την ομορφιά του σύμπαντος, την αρμονία των αριθμών, τον υπέροχο κόσμο της γνώσης. Ήθελε, έλεγε, να την κάνει ένα "τέλειο ον"... Ευτυχώς, δηλαδή, που είχε τέτοιο πατέρα ένα πλάσμα τόσο σπάνιο, όσο αυτή!

Αφού, λοιπόν, μυείται από τον πατέρα της στην επιστήμη, πάει στη συνέχεια στην Αθήνα και παίρνει μαθήματα φιλοσοφίας στη σχολή του Πλούταρχου και της κόρης του Ασκληπιγένειας, αλλά μαθητεύει, επίσης, κοντά στον Πρόκλο και τον Ιεροκλή. Η λάμψη της επηρεάζει όσους τη γνωρίζουν.

Γυρνώντας στην Αλεξάνδρεια αρχίζει να μιλά στους ανθρώπους για τις ιδέες του Πλάτωνα, του Πλωτίνου και του Ιάμβλιχου. Η ίδια πιστεύει στην αρχαία θρησκεία. Διδάσκει, όμως, μαθηματικά σε όποιον ενδιαφέρεται, χωρίς να τη νοιάζει αν είναι Χριστιανός ή  παγανιστής. Λατρεύει τα μαθηματικά, τις κωνικές τομές, τους αριθμούς... Πρέπει να ήταν υπέροχη δασκάλα, αν κρίνουμε από τα λόγια των μαθητών της και ιδίως του Συνέσιου. Μελετά συνεχώς, σχολιάζει παλαιότερα συγγράμματα (του Διόφαντου και του Απολλώνιου). Το σπίτι της είναι κέντρο έρευνας και στοχασμού...

Είναι κρίμα που δεν σώθηκε κανένα από τα συγγράμματά της. Γνωρίζουμε γι' αυτά από αναφορές άλλων, όπως ο Συνέσιος, ο οποίος την αποκαλεί "μακαρία γυναίκα". Στα γράμματα που της έστελνε φαίνεται το ενδιαφέρον της Υπατίας για την μηχανική και για επιστημονικά όργανα, όπως ο αστρολάβος.

Δεν μου κάνει εντύπωση που δεν παντρεύτηκε. Ποιος άνδρας εκείνης της εποχής θα την άφηνε ανενόχλητη στις μελέτες και τα πειράματά της; Άλλωστε δεν είναι η μόνη που "παντρεύεται" την επιστήμη της.

Μου κάνει, όμως, εντύπωση ο φριχτός θάνατός της. Με κάνει να επαναστατώ! Είχε το σθένος να υπερασπίσει τις ιδέες της. Ήταν πιστή στις αρχαίες λατρείες και δεν ήθελε να ασπαστεί τον Χριστιανισμό. Εκείνη την εποχή, όμως, ο θρησκευτικός φανατισμός είχε χτυπήσει κόκκινο!
Λόγω του ότι ήταν μία επιφανής προσωπικότητα της πόλης της και την συμβουλεύουνταν κάποιοι δυνατοί άνδρες της εποχής είχε "μπει στο μάτι" των φανατικών αντι-ειδωλολατρών.
Ποιοί ήταν αυτοί; Δεν το γνωρίζω καλά να σας απαντήσω. Μάλλον Νιτριανοί ή Παραβολικοί μοναχοί, μαζί με λαϊκούς ίσως των ιδίων απόψεων. Και να σας πω την αλήθεια, δεν με νοιάζει ποιοι ήταν.
Με νοιάζει τι κάνανε αυτοί οι άνθρωποι!

418 μ.Χ. Καθώς γυρνούσε με μία άμαξα στο σπίτι της, σταμάτησαν και σκότωσαν τους αμαξάδες, την έσυραν μέσα σε μία ... εκκλησία, όπου στο όνομα του Ιησού (!!!) την έγδυσαν και αφού σπάσανε κάτι αμφορείς που βρήκαν εκεί μέσα, την κατακομμάτιασαν με τα θραύσματα των αγγείων, μέχρι που πέθανε. Τη βάλανε μετά στην άμαξα, την πήγανε μακριά σε ένα βουνό και την ...κάψανε. Ήθελαν να την εξαφανίσουν εντελώς!

Τέτοιο μίσος... Το διάβαζα και δεν μπορούσε να το χωρέσει το μυαλό μου. Πώς είμαστε φτιαγμένοι, άραγε; Πώς γίνεται ο ανθρώπινος εγκέφαλος, όταν θολώνει ή φανατίζεται να σκαρφίζεται τα πιο φρικτά εγκλήματα και να τα πραγματοποιεί;
Νομίζω ότι η ιστορία της Υπατίας από μόνη της είναι ένα δυνατό ΚΑΤΗΓΟΡΩ ενάντια στον όποιο φανατισμό, ιδίως βέβαια, στον θρησκευτικό...

Και να σκεφτεί κανείς τα λόγια του Χριστού: "αγαπάτε τους εχθρούς ημών"...
Μα ... δεν είχαν διαβάσει το Ευαγγέλιο αυτοί οι άνθρωποι;;;

Αχ, Υπατία, ένα κεράκι στη μνήμη σου...

Υ.Γ. Κάποιες από τις φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο είναι από την ταινία AGORA του Αμεναμπάρ, (που αναφέρεται στην Υπατία), την οποία δεν έχω δει, αλλά θα την ψάξω να τη βρω...