ΣΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ... Τα όνειρά μας είναι η δύναμή μας. Δεν πρέπει να τα παρατάμε για τίποτα. Η ζωή είναι μικρή, τρέχει κι ίσως χρειαστεί να δώσουμε μάχες για τα οράματά μας. Ακόμα κι αν δεν πετύχουμε, τουλάχιστον μπορούμε να τα μεταδώσουμε σε κάποιους άλλους για ν' αγωνιστούν γι' αυτά...
Η μεγαλειώδης συμμετοχή των Ελλήνων το 2009γεννά μεγάλες προσδοκίες και για αυτή την χρονιά. Εκτιμάται ότι πέρυσι περισσότερα από ένα εκατομμύριο νοικοκυριά σε ολόκληρη την Ελλάδα σκοτείνιασαν κατά την Ώρα της Γης, στέλνοντας ένα «εκτυφλωτικό μήνυμα» κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Συνολικά 489 Δήμοι και κοινότητες 1649 επιχειρήσεις, 845 σχολεία καθώς και 325 φορείς σε ολόκληρη τη χώρα συμμετείχαν στην Ώρα της Γης 2009. Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΣΜΗΕ, κατά την έναρξη της Ώρας της Γης, σημειώθηκε πτώση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 500 MW, ποσότητα που είχε ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση 500 τόνων διοξειδίου του άνθρακα.
Η φίλη μου η Μαρίνα μου έστειλε με e-mail τον ακόλουθο σύνδεσμο, που δείχνει μία εκπομπή που κάνει κριτική στον Χάρρυ Πόττερ. Έκανα προώθηση του μηνύματος στους μαθητές μου και έγραψα μερικές σκέψεις μου για την πολυσυζητημένη σειρά βιβλίων του Χάρρυ.
Το βιντεάκι μου ξανάφερε στο νου ένα θέμα που θέλω να μοιραστώ μαζί σας.
Δεν είναι η μαγεία αυτό που με φοβίζει στον Χάρρυ Πόττερ, όσο η "διαχείριση τρόμου - κακού" που προβάλλεται σήμερα από βιβλία ή ταινίες και η εξύμνηση ενός προτύπου ανθρώπου "ρόμποκοκ" χωρίς αισθήματα, με πολύ "γερό στομάχι", που δεν μασάει μπροστά σε τίποτε ...
Και γω διάβασα τα τρία πρώτα βιβλία του Χάρρυ Πόττερ (και μάλιστα το πρώτο σε μία νύχτα!)
Να σας πω την αλήθεια, καταλαβαίνω γιατί γίνεται αυτός ο πανικός με τα βιβλία αυτά. Είναι γραμμένα έξυπνα, με τρόπο που να μην θέλεις να τα αφήσεις από τα χέρια σου
και επίσης πραγματεύονται θέματα που κανονικά δεν υπάρχουν σε "παιδικά" βιβλία: μαγεία, εξαφανίσεις, δρακουλιάρικα σκηνικά, πολύ σκοτάδι, τρόμος και τα σχετικά... στοιχεία που υπάρχουν στα θρίλλερ που επίσης αυτόν τον καιρόν κάνουν θραύση στις παιδικές (ηλικιακά τουλάχιστον) ψυχές...
Όπως σας είπα, με το πρώτο βιβλίο σχεδόν ενθουσιάστηκα! Το πήρα χαλαρά "σιγά μωρέ ... φαντασία είναι κλπ".
Συνέχισα στο δεύτερο, το τρίτο με χάλασε λίγο (ένιωθα ότι επαναλαμβανόταν η συγγραφέας και τίποτε καινούργιο δεν θα μου έδινε)
αλλά από περιέργεια αγόρασα και το 4ο.
Όταν ξεκίνησα, όμως, να το διαβάζω ένιωσα την αποφορά ενός πτώματος. Ξεκινάει με έναν θάνατο. Ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι δεν αντέχω άλλο να βυθίζομαι σ' αυτό το σκοτεινό και κρύο τοπίο με την πανταχού παρούσα δύναμη του Κακού. Αισθάνθηκα πως βαδίζω σε ένα μαύρο, πυκνό δάσος, όπου γύρω μου ουρλιάζουν δαίμονες. Κι έκλεισα αμέσως το βιβλίο. Και δεν ξανασχολήθηκα μ' αυτό... χρόνια τώρα.
Όχι πως φοβήθηκα πως θα με κάνει να μπλεχτώ με τη μαγεία. Όχι.
Απλά, συνειδητοποίησα πως μου είναι άχρηστο. Και βλαβερό για την ηρεμία της ψυχής μου. Αυτό. Και τώρα που είδα το βιντεάκι και ξαναθυμήθηκα εκείνο το ρίγος...
Οι μαθητές μου - οι περισσότεροι - κατά καιρούς, μού εκθειάζουν τα υπόλοιπα βιβλία του Χάρρυ και μου λένε πως έχω άδικο και πως χάνω που δεν τα έχω διαβάσει και να το ξανασκεφτώ. Εγώ δεν σκέφτομαι τίποτε. Είναι κακή λογοτεχνία. Δεν χάνω το χρόνο μου εκεί. Ο Χάρρυ καταρχήν δεν έχει σοβαρή προσωπικότητα, μα ούτε και οι φίλοι του. Ό,τι κάνουν βασίζεται σε δυνάμεις έξω από τη μεγαλύτερη δύναμη που κατέχει ο άνθρωπος και λέγεται "χαρακτήρας". Να μη μιλήσω για ψυχογραφία και βάθος ανάλυσης σκέψεων και αισθημάτων που είναι αναιμικές έως ανύπαρκτες στη δημιουργία της Ρόουλινγκ. Η κυρία έχει φαντασία και καλή γραφή. Μα δεν έχει "περιεχόμενο". Απουσιάζουν οι ιδέες.
Όχι. Η περιπέτεια μόνη της και σκέτη δεν μου κάνει.
(Αν είναι έτσι... παίζω κι ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι... ή πάω να δω ένα αμερικάνικο έργο δράσης στο σινεμά...)
Από τη λογοτεχνία ... θέλω κάτι που θ' αγγίξει την ψυχή μου, θα μου ανοίξει νέους δρόμους σκέψης, κάτι που θα μου δώσει κίνητρο να γίνω καλύτερος άνθρωπος, να φερθώ πιο σωστά στους συνανθρώπους μου, να τους κατανοήσω, να κάνω πιο έμπρακτη την αγάπη μου προς αυτούς, με αληθινές κινήσεις και στοιχεία του πραγματικού κόσμου.
Θέλω κάτι που θα με κάνει πιο σοφή, όχι για να γίνω εγώ δυνατή και "ανώτερη", αλλά για να βοηθήσω περισσότερο τον εαυτό μου και τους γύρω μου με τη σοφία που θα μου δώσει το βιβλίο.
Θέλω όταν διαβάζω να "συγκινούμαι", δηλαδή να γίνεται στο μυαλό και στο είναι μου μία κίνηση η οποία θα με οδηγεί προς τα πάνω κι όχι προς τα κάτω.
Μπορεί να σας φαίνονται πολύ απλοϊκά αυτά που γράφω. Μπορεί και να είναι.
Μα όπως τα νιώθω, τα γράφω.
Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πρέπει να ενδώσουμε στη σύγχρονη νοοτροπία που θέλει τα παιδιά να παίζουν με τέρατα, να βλέπουν θρίλλερ και να διαβάζουν για δράκους και μάγους. Δεν εννοώ ότι δεν πρέπει να υπάρχει η παρουσία του κακού στα βιβλία! Και στα παραμύθια έχει τον κακό το λύκο ή την κακιά μάγισσα... Αλλοίμονο, άλλωστε και στην πραγματικότητα το κακό υπάρχει. Γιατί να κυριαρχεί όμως;
Χαθήκανε τα καλά βιβλιαράκια; Τόσοι ωραίοι συγγραφείς... που γράφουν αληθινή λογοτεχνία... Γιατί να τρέφονται τα παιδιά μας με πατατάκια... που πολλές φορές είναι και ψιλοδηλητηριασμένα; Γιατί να έχουμε τη νοοτροπία του "από το ολότελα, καλή κι η Παναγιώταινα"; "Αφού δεν μπορούν να διαβάσουν τίποτε άλλο τα παιδιά, ας διαβάσουν έστω Χάρρυ Πόττερ"! Διαφωνώ. Αν το παιδί δεν μπορεί να διαβάζει τίποτε άλλο πέραν του Χάρρυ Πόττερ, τότε η μάχη για το βιβλίο έχει χαθεί... Και μεις πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη χαθεί αυτή η μάχη!
Όπως συμβαίνει σε όλα τα πράγματα, έτσι και εδώ. Υπάρχουν βιβλία που ανεβάζουν και βιβλία που καταστρέφουν.
Είμαστε ελεύθεροι να διαβάζουμε ό,τι θέλουμε. Γεννηθήκαμε για να ζούμε ελεύθεροι και να έχουμε το δικαίωμα της επιλογής.
Κάτι ήξερε κι ο Απόστολος Παύλος, όμως, όταν έλεγε:
"Πάντα μοι έξεστι, αλλ' ου πάντα συμφέρει"
που θα πει:
"Όλα μπορώ να τα κάνω, αλλά δεν με συμφέρουν όλα"...
Είδα την ταινία "Agora" που περίμενα τόσο πολύ να δω,
όπως σας είχα πει παλιότερα σε ανάρτησή μου για την Υπατία.
Πριν πω τη γνώμη μου, ας δούμε μερικές πληροφορίες από το "Αθηνόραμα".
Στοιχεία της ταινίας:
Ιστορική 2009 Έγχρ. Διάρκεια: 126'
Ισπανική ταινία σε σκηνοθεσίαΑλεχάντρο Αμενάμπαρ με τους: Ρέιτσελ Βάις, Μαξ Μινγκέλα, Όσκαρ 'Αιζακ, Ρούπερτ Έβανς
Η ιστορία της Υπατίας, Αλεξανδρινής αστρονόμου και φιλοσόφου, η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο ενός φονικού, θρησκευτικού εμφυλίου πολέμου τον 4ο μ.Χ. αιώνα.
Κριτική του Χρήστου Μήτση:
"Φιλόδοξο έπος που αφήνει την αίσθηση μιας θεαματικής, αλλά αναιμικής και άτολμης ιστορικής μαρτυρίας. Clean cut χαρακτήρες, προσχηματικά ηθικά διλήμματα,
εύκολη συναισθηματική φόρτιση που απλοποιεί τις πολιτικοκοινωνικές αντιθέσεις.
Η μόνη τολμηρή θέση που υπερασπίζεται μέχρι τέλους η ταινία είναι η εικόνα των αλλοφρόνων χριστιανών, οι οποίοι με σκοταδιστική μισαλλοδοξία εξόντωσαν κάθε ελεύθερα σκεπτόμενο "άπιστο".
Σπάνια συμβαίνει να συμφωνώ με τους κριτικούς κινηματογράφου. Έτσι και σ' αυτήν την περίπτωση, δεν καταλαβαίνω γιατί τη χαρακτηρίζει "αναιμική και άτολμη" ιστορική μαρτυρία...
Για μένα δεν είναι έτσι.
Νομίζω ότι η ταινία είναι αξιόλογη προσπάθεια, που σέβεται την ιστορία. Φυσικά ο σκηνοθέτης δίνει τη δική του εκδοχή, τη δική του ματιά στο ιστορικό γεγονός, όπως άλλωστε συμβαίνει και στα ιστορικά μυθιστορήματα. Το γεγονός ότι παρουσιάζει το θάνατό της με λιθοβολισμό, αντί της κατακρεούργησής της με "όστρακα" (δηλ. κομμάτια αγγείων) όπως έγινε στην πραγματικότητα, έχει ελάχιστη σημασία. Η σκηνή της δολοφονίας της είναι "ήπια" φυσικά σε σχέση με την απίστευτη και φριχτή αλήθεια... Αλλά, εμένα μου άρεσε που δεν επέλεξε ο Αμενάμπαρ να δείξει με ωμότητα και προκλητικότητα το θάνατο μιας τέτοιας γυναίκας! Νομίζω ότι σεβάστηκε τη μνήμη της. Γιατί να προτιμήσουμε την "ανεβαστική" φρίκη και την εύκολη χυδαιότητα που θα μπορούσε να έχει η συγκεκριμένη σκηνή; Επιλογή του σκηνοθέτη και το εύρημα με το ερωτικό τρίγωνο που δημιουργείται με τον Ορέστη και τον δούλο της, το οποίο δίνει ένα ιδιαίτερο χρώμα στο συναισθηματικό τοπίο της ταινίας.
Συμφωνώ με κάποιον θεατή που στην κριτική του έγραψε ότι "οι παράπλευροι χαρακτήρες δίνονται λίγο μονοδιάστατα, αλλά η εκπληκτική ερμηνεία της Ρέιτσελ Βάις ισορροπεί αυτή την έλλειψη". Μ' άρεσε τόσο πολύ αυτή η απλότητά της, οι ματιές της, οι γεμάτες στοχασμό και όνειρο... Νομίζω ότι ενσάρκωσε ωραία την φιλόσοφο Υπατία.
Επίσης, μου άρεσε και η ερμηνεία του Μαξ Μινγκέλαως νεαρού ερωτευμένου σκλάβου.
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι θα ήθελα κάτι περισσότερο στο "φιλοσοφικό" στοχασμό της ταινίας (χωρίς όμως να θέλω να την αδικήσω - είχε αρκετούς διαλόγους που μου άρεσαν πάρα πολύ). Επίσης, θα ήθελα να διαβαστούν σε κάποια σημεία κομμάτια από τις επιστολές του Συνέσιου που έχουν σωθεί ή άλλα κείμενα που αναφέρονται σ' αυτήν. Νομίζω ότι θα πάταγε καλύτερα ιστορικά η ταινία με αναφορές στις πηγές. Φυσικά αυτό είναι δύσκολο καλλιτεχνικά...
Τρελάθηκα, όμως, από την εικόνα!!!
Ταινία εποχής, υπερπαραγωγή.
Με ταξίδεψαν στο χρόνο αυτές οι ατμοσφαιρικές σκηνές, η ολοζώντανη παρουσίαση της κινούμενης αγοράς, η σκηνή με την άμμο, τα φωτεινά γαλανά πλάνα στη μέση της θάλασσας με το καράβι και φυσικά οι κορυφαίες λήψεις από αέρος! Είμαστε μέσα στη βιβλιοθήκη, βγαίνουμε από το άνοιγμα της οροφής και βλέπουμε σαν να πετάμε όλη την Αλεξάνδρεια και στη συνέχεια μεταβαίνουμε στο σύμπαν που τόσο αγαπούσε η Υπατία ... Εντάξει, γι' αυτό και μόνο αξίζει ένα μπράβο στον χιλιανό σκηνοθέτη. Πολύ ωραία σύλληψη.
Ειδικά σε κάτι τέτοιες σκηνές που φαίνονται από πάνω οι άνθρωποι, ίσως ο Αμενάμπαρ να υπαινίσσεται τη μικρότητα και την αδυναμία του ανθρώπου.
Φαίνεται, για παράδειγμα η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και γύρω γύρω όλοι αυτοί που πιστεύουν ότι επιτελούν σπουδαίο έργο καίγοντας τα ρολά της ανθρώπινης σκέψης που κατά τη γνώμη τους "λάθεψε"... Κι όπως τους βλέπουμε εμείς από πάνω να γυρνοβολάνε, να τρέχουν και να καταστρέφουν, μοιάζουν σαν κατσαρίδες, σαν μικρά ποντικάκια που ζουζουνίζουν βγάζοντας μικρές κραυγές αυτοδικαίωσης γύρω από τις φλογίτσες της φωτιάς νομίζοντας, μαθές, πως κάνουν κάτι σημαντικό. Όμως, δεν παύουν να είναι μικρά σκουληκάκια. Και πάνω τους ο σταθερός ουρανός που όλα τα βλέπει, τα υπομένει, τα καταγράφει στο ρολό της ιστορίας, το απίστευτα όμορφο σύμπαν, που γήτεψε την πρωταγωνίστρια και την σήκωσε λίγο πάνω από την γαλάζια σφαίρα που ματοκυλίζεται κάθε τόσο για την ίδια μικρότητα. Τη μανία για το ποιος έχει δίκιο. Αυτή που καταργεί το δικαίωμα της ελευθερίας και της σκέψης.
Όπως και να έχει, μετά την παρακολούθηση αυτού του έργου, οι θεατές βγαίνουν και συζητούν φιλοσοφικά. Και σκέπτονται. Εγώ να σας πω κοιμήθηκα, έχοντας στο νου μου τα ονειροπόλα μάτια της Υπατίας... και δεν με νοιάζουν καθόλου οι σκοπιμότητες ή οι ελλείψεις της ταινίας. Γιατί σε όλα πάντα πρέπει να βλέπουμε κάτι κακό από πίσω;
Δείτε μερικές αφίσες από την παραγωγή του έργου:
Ο σταθερά ανερχόμενος και αξιόλογος σκηνοθέτης με την πρωταγωνίστρια ...
... και στη διάρκεια των γυρισμάτων...
